Đầu năm học 2024-2025, hầu hết đại học công bố báo cáo "Ba công khai" theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, gồm số liệu về tài chính năm 2023.

6 trường công lập có doanh thu nghìn tỷ là Đại học Bách khoa Hà Nội, Kinh tế TP HCM, Kinh tế quốc dân, Tôn Đức Thắng, Công nghiệp TP HCM, Trường Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia TP HCM.

Trong đó, Đại học Công nghiệp và Bách khoa TP HCM là hai cái tên mới so với thời điểm công khai năm ngoái. Đại học Cần Thơ ra khỏi danh sách, doanh thu giảm từ gần 1.120 tỷ đồng, còn hơn 950 tỷ.

Các trường tư thục thu trên nghìn tỷ đồng là Đại học FPT, Nguyễn Tất Thành và Công nghệ TP HCM (Hutech). Đại học Văn Lang chưa công khai tổng thu năm 2023 nhưng đã đạt mức 1.758 tỷ đồng vào cuối năm 2022. Học phí và quy mô sinh viên trường này năm qua gần như không thay đổi.

Dẫn đầu về tổng thu là trường Đại học FPT - gần 2.920 tỷ đồng, tăng 125% so với năm 2021. Tiếp đến là Bách khoa Hà Nội với khoảng 2.140 tỷ đồng, tăng gấp đôi. Các trường còn lại có mức tăng thấp hơn, như Kinh tế quốc dân từ 1.060 tỷ (2022) lên 1.410 tỷ, Kinh tế TP HCM từ hơn 1.440 tỷ lên gần 1.680 tỷ...

Ngoài ra, Đại học RMIT Việt Nam trong báo cáo năm 2023 cho biết đạt doanh thu 226,2 triệu AUD (hơn 3.780 tỷ đồng), tăng 22%. Trường có vốn đầu tư nước ngoài, thuộc quản lý của Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội

Học phí đóng góp tỷ lệ lớn nhất. Trong 5 trường đã công khai cụ thể nguồn thu, 4 trường thu hơn nghìn tỷ đồng từ riêng học phí. Tỷ lệ học phí trong tổng thu của các trường như Nguyễn Tất Thành, Công nghệ TP HCM lên tới hơn 98%.

Dù vậy, một số trường ghi nhận doanh thu từ các nguồn khác tăng. Như Đại học Bách khoa Hà Nội, doanh thu từ nghiên cứu khoa học và các nguồn khác tăng từ 97,4 tỷ năm 2022 lên thành 506 tỷ đồng.

Học phí với tân sinh viên năm nay từ 10,6 đến 250 triệu đồng, phổ biến là 20-40 triệu. Các trường đều dự kiến tăng 8-15% mỗi năm.

Theo PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, Phó chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, ở nhiều quốc gia có nền giáo dục phát triển như Mỹ, New Zealand, ngân sách nhà nước chiếm phần lớn nguồn thu chứ không phải học phí.

Hiện cả nước có hơn 140 trong 232 trường đủ điều kiện tự chủ theo quy định của Luật Giáo dục đại học. Tùy mức độ tự chủ, các trường bị cắt một phần hoặc hoàn toàn ngân sách, khiến học phí chiếm 50-90% tổng thu.

Hiện nay trên thế giới tỷ lệ trung bình của 38 nước OECD (Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế) là 0,93%. Ở Đông Nam Á, Malaysia và Singapore chi trên 1%, Thái Lan 0,64%.

(Nguồn: Tổng hợp)